Tohir Ahrar

Islomiy amirlik yoki islomiy xalifalik?!
Bu xuddi Iroqdagi ahl as-sunnani ikki guruhga bo‘lgan sabab edi, haqiqiy tarixchilar hech qachon Abu Mus’ab az-Zarqoviy al-Qoida bilan bay’atini buzganini isbotlay olmaydi, lekin ha! Ba’zi masalalarda aniq kelishmovchiliklar bor edi.

Abu Mus’ab az-Zarqoviy shahid bo‘lganidan so‘ng, al-Qoida bilan boshqalar o‘rtasidagi eng katta farq shundaki, asosiy jang AQSh va ularning ittifoqchilariga qarshi bo‘lishi kerak edi, lekin ularga qarshi bo‘lganlar jangni Iroq markaziy hukumatini qo‘llab-quvvatlagan shialar va sunniylarga qaratish kerakligini aytishdi, bu esa al-Qoidaga ma’qul emas edi.

Tarixchi Uilyam Dilan shunday yozadi:
“A very complicated war started in Iraq after the death of Abu Musab al-Zarqawi, when some people sympathized with al-Qaeda or hoped for Islamic organizations, and it ended with this war. Many innocent Sunnis were killed in the name of supporting the government, the principle of Jihad remained in place.”
Tarjimasi: Abu Mus’ab az-Zarqoviy shahid bo‘lganidan keyin Iroqda murakkab va qattiq urush boshlandi, musulmonlarning ko‘pchiligi harbiy bo‘lmagan bo‘lsa-da, markaziy hukumat bilan hamkorlik qilganlik bahonasi bilan o‘ldirildi, Abu Mus’ab Zarqoviyning Iroqdagi sunniylardan olgan qo‘llab-quvvatlashi yo‘qolib ketdi va barcha umidlar barbod bo‘ldi.

Shialarni o‘ldirish oddiy holga aylangan edi, ularning mol-mulklari halol, ayollari va bolalari esa qul hisoblanardi, al-Qoida Iroqda o‘z rahbari Abu Ayman az-Zavohiriyga bu noislomiy va nohush vaziyat haqida maktub yo‘llashga majbur bo‘ldi va ular jangdan chekinishni so‘radilar, lekin Zavohiriyning takroriy so‘rovlariga qaramay, jangda hech qanday o‘zgarish bo‘lmadi, ommaviy qirg‘inlar va mol-mulklarni talon-toroj qilish davom etdi.

Ayman az-Zavohiriy chegaradan narida Suriya sunniylarini birlashtira boshladi, ularni tashkil qildi va ularni birlashgan kuchga aylantiradigan reja ustida ishlashni boshladi, ha! Bu tashkilotga bir necha nuqtai nazardan zarurat bor edi:

Birinchidan: Iroqdagi sunniylar bosqinchilar va ularning ittifoqchilarining nishoni bo‘lgan.

Ikkinchidan: Iroqdagi sunniylar radikal shialar bilan urush olib borayotgan edilar va ular bilan aloqalar va ziddiyatlar bor edi.

Uchinchidan: Islomiy tashkilotlar tomonidan sunniylar ustidan shunday adolatsizliklar qilindiki, ko‘plab sunniylar hatto qabr va kafanga ham yetib bormadi, aksincha, ularni ommaviy qabrlarga ko‘mib yuborishgan.

Shu sabablar tufayli Ayman az-Zavohiriy sunniylarni birlashtirish va bu falokatdan qutulish rejasini amalga oshirishga majbur bo‘ldi.