Asad Afg’on
O‘zlarini fikriy jihatdan DAISh guruhiga mansub deb hisoblagan kishilar so‘z va amallarida juda ochiq-oydin ikkilik (zidlik) namoyon qilganlar. Bu oqim va guruh, aslida, dinparastlik va diniy qadriyatlardan yiroq bo‘lib, ularning so‘zlari bilan amallari o‘rtasida shunday ziddiyat mavjudki, hech kim uni to‘la tahlil qila olmaydi.
DAISh(ISHID) (Iroq va Shom islomiy davlati) ilk paydo bo‘lgan kunlarida tinglovchilarni hayratga soladigan chiroyli va aldovli so‘zlarni ilgari surardi. Ko‘p odamlar bu so‘zlarning ko‘rkamligidan taajjubga tushgan edilar. Ammo ko‘p o‘tmay, bu guruhning qorong‘i chehrasidagi niqob tushdi va haqiqat ayon bo‘ldi; hammaga ma’lum bo‘ldiki, bu chiroyli so‘zlar ichida minglab yaramas va nomaqbul xatti-harakatlar yashiringan.
(ISHID)DAIShning yoshlarga va oddiy xalqqa bo‘lgan vositaviy (foydalanishga asoslangan) munosabati ularning go‘yoki chiroyli so‘zlari ortida yashiringan edi. Har qanday eshituvchi dastlab bu so‘zlarga jalb bo‘lardi; biroq oz fursat o‘tmay, bu so‘zlarni haqiqiy diniy asoslar bilan solishtirganida, ularning o‘z so‘zlaridan naqadar yiroq ekanini anglab yetardi.
Ularning amallari shunchalik so‘zlaridan farq qilardiki, har qanday odam ozgina tafakkur qilsa, bu oqimdan ko‘ngli sovib, unga qo‘shilishni or deb bilardi va ularning yo‘lidan uzoqlashardi.
Islomiy tushunchalar, diniy bayonotlar, qadriyatlar va hattoki din ulamolaridan foydalanish bu takfiriy guruhning fikriy tubida joy olgan. DAISh so‘z bilan aldashda shu darajada mohirlik ko‘rsatdiki, qisqa muddat ichida o‘ziga katta bir lashkar yig‘ishga muvaffaq bo‘ldi.
Ammo bu chiroyli so‘zlar aslida yurakdan chiqqan emas edi. Shuning uchun ular atrofida to‘planganlar tez orada undan uzoqlashib, o‘z jonlarini bu xavfdan qutqardilar.
Tarix davomida ko‘plab guruhlar mavjud bo‘lgan, ular aldovli so‘zlar orqali bir muddat hukmronlik qilishgan. Ammo bu usul faqat dunyoviy manfaatlar va past niyatlar uchun ishlatilganligi sababli, tez orada ularning ichki razilligi fosh bo‘lgan va asl chehralari oshkor qilingan.
DAISh(ISHID) ham shunday guruhlardan bo‘lib, vaqt o‘tishi bilan uning yovuz mohiyati va niyatlari ochilgan. Ularning go‘yoki chiroyli so‘zlariga aldanib atrofini o‘rab olgan ko‘plab odamlar bu guruhdan yuz o‘girgan va haqiqat yo‘lini topganlar.
Odamlarni aldash g‘oyasini o‘z ideologiyasiga kiritgan fikr tizimi, bu yo‘lni baxt-saodat sari eltuvchi deb hisoblaydi. Ammo bunday fikrlar hech qachon dunyoda hukmronlikka erisha olmaydi va oxiratda ham ziyon ko‘ruvchilardan bo‘ladi.
Bu bechora kimsalar G‘arb siyosiy tafakkurlariga shunchalik cho‘kib ketishganki, ularning shiorlaridan nusxa olib, o‘z hukmronlik yo‘llarini chizishadi. Bunday kishilarning ongida maqsadga erishish eng asosiy narsa hisoblanadi. Shu sababli, ular bu maqsadga erishishda har qanday vositadan foydalanishga tayyor bo‘ladilar.
Ularning nazarida: «maqsad vositani oqlaydi», ya’ni katta bir maqsadga erishish uchun har qanday vositani ishlatish mumkin. Holbuki, asl islomiy tafakkurda bu kabi e’tiqodlar islomiy qadriyatlardan juda yiroqdir.
Bir musulmon, hatto ulug‘ maqsadga erishish uchun ham nojoiz vositalardan foydalanmasligi lozim. Ammo DAISh(ISHID) tafakkurida katta maqsad, har qanday noto‘g‘ri yo‘ldan foydalanishga ruxsat beruvchi sabab sanaladi.
Shuning uchun ular hukmronlik va saltanatga erishish uchun har qanday vositadan foydalanishadi; xoh bu vosita odamlarni aldash bo‘lsin, xoh boshqa vositalar – ularning barchasi aslida Islom ta’limotlariga zid bo‘lgan usullardir.