Birlashgan Millatlar Tashkilotining Afg’onistondagi Sanktsiyalar monitoringi qo’mitasi Afg’onistonda Al-Qoida va boshqa ba’zi guruhlarning mavjudligi va faoliyatining rivojlanishi to’g’risida doimiy ravishda hisobotlarni e’lon qiladi.

Bu guruhning ma’lumot yig’ish mexanizmi shundayki, uning a’zolari turli mamlakatlarga sayohat qilib, olgan ma’lumotlarini embargoning birinchi yillaridan beri tayyorlagan eskirgan hisobot doirasiga kiritadilar.

Endi bu guruhdan faktlarni yoritish o’rniga ba’zi davlatlar o’z maqsadlari uchun foydalanmoqda va uni shunday yolg’onga to’la sun’iy ma’lumotlar bilan oziqlantirmoqdaki, siyosiy va psixologik maydonda boshqa davlat va jamiyatlarga qarshi ishlatilmoqda.

Afg’onistonning ikki qo’shni davlati bo’lgan Pokiston va Tojikiston bu guruhni doimiy ravishda “Al-Qoida” va boshqa guruhlar borligi, Afg’onistonda markazlari borligi haqida yolg’on ma’lumotlar bilan oziqlantirib keladi va ularni tarqatishdan o’zini tiyadi.

Ehtimol, shu nuqtai nazardan, boshqa samarali yo’nalishlar ushbu guruhga yashil chiroq yoqdi. Garchi ko’rsatilgan yo’nalishlar o’z hisobotlarida ishonchlilik va ishonchga ega bo’lmasa ham.

Savol tug’iladi, bu reklama o’yini ortida qanday maqsadlar turibdi?

Al-Mursad o’z manbalariga tayangan holda, Pokiston va Tojikiston o’rtasidagi strategik hamkorlik shartnomasidagi muhim nuqta IShID loyihasining Pokiston shimoli-g’arbidagi yangi markazlari ekanligi haqida ma’lumot oldi; Aynan Gilgit, Baltistan va Chitral bu markazlardan Afg’oniston shimoli-sharqiga kirib borish uchun foydalanishga harakat qilmoqda.

Xitoy Markaziy Osiyo davlatlari va Rossiya uchun qator xavotirlar yaratdi va bu yangi oʻyindan mintaqaviy bosim oʻyinlarida oʻz manfaati uchun, xalqaro oʻyinlarda esa Gʻarb manfaati uchun foydalanmoqda.

Xitoyga xos imtiyozlardan biri Xitoy va Afg‘oniston o‘rtasida Vaxan iqtisodiy koridorini yaratish va Islom Amirligi bilan rasmiy ijobiy hamkorlikning kuchayishiga yo‘l qo‘ymaslikdir.

Sobiq respublikaning qochqin amaldorlari bilan uzluksiz aloqalar, Gilgit-Baltistonda yangi aeroport qurilishi, aksilterror amaliyotlari nomi ostidagi mashg‘ulotlar, Pokiston razvedkasi va harbiy amaldorlarining G‘arbga safarlari, G‘arb bilan yaqin munosabatlarni kuchaytirish. Tojikiston, Pokiston va Tojikiston o’rtasidagi strategik hamkorlik kelishuvi va Afg’onistondagi hujumlar haqida ogohlantirish bu maqsadda amalga oshirilmoqda.

Al-Mursad o‘zining ishonchli xavfsizlik manbalariga tayanib, ko‘plab tojiklar, ozarbayjonlar, turklar hamda Markaziy Osiyo va ba’zi boshqa mamlakatlar fuqarolari hozirda Pokistonning Balujiston viloyatida ta’lim tahsil olayotgani va bu ko‘plab mamlakatlardagi hujumlar uchun yangi yadro ekanligi haqida xabarlar oldi. Mintaqa davlatlari sodir bo’ldi va faoliyat yurita boshladi va ular mintaqa davlatlarini o’z xavfsizligining asosiy yo’lidan chalg’itish uchun Sanksiya monitoringi qo’mitasidan foydalanmoqda; Bu guruh Afgʻonistonda al-Qoida markazlari borligi va faoliyati haqida yolgʻon va asossiz xabarlar chop etadi va shu yoʻl bilan mintaqaviy va xalqaro oʻyinlarda bir qator maqsadlarga erishmoqchi, ularning baʼzilari allaqachon tilga olingan.

Xitoy, Rossiya va Markaziy Osiyo davlatlari bu yangi xavfli o’yinga qarshi birgalikda kurashishi kerak; Balujistonni Xurosondagi IShID bo‘limi poytaxti, Gilgit-Baltistonni IShID kuchlarining to‘planish joyi sifatida va Tojikistonni IShIDning inson resurslarini moliyalash va yollashning yangi markazlari sifatida ko‘ring va ularni yuqorida qayd etilgan sifatlarni hisobga olgan holda tan oling; Agar mintaqa tushunmasa, ular IShID loyihasi foydalanuvchilari tomonidan xavfli oqibatlarga olib kelishi mumkin.

Haqiqat shuki, “Al-Qoida” Afg‘onistonda umuman mavjud emas, uning markazlari ham yo‘q; Davlat idoralarida birorta ham xorij fuqarosi ishlamaydi va Afg‘oniston tomonidan so‘nggi 23 yil davomida biror bir xorijiy davlatda hech qanday hujum uyushtirilgan va amalga oshirilmagan.

Bugungi texnologiya rivojlangan dunyoda bunday narsani yashirish juda qiyin. Bunday hisobotlarni e’lon qilish orqali faqat BMTning Sanksiya monitoringi guruhi o’zining ishonchliligi va maqomini yo’qotadi.