IShID xavorijlar; G’arbning Islomga qarshi yangi quroli «14-qism»!

Muallif: Ehson Arab

Islomiy davlatlarni bosib olish uchun zamin tayyorlash (2)

Xavorij IShID  qadam qo‘ygan va Islom dushmanlarining hujumiga zamin yaratgan davlatlar ro‘yxatini davom ettirib, Afg‘oniston, Mali, Niger, Chad va Burkina Fasoga ishora qilamiz.

Bu davlatlarda IShID xavorijlar paydo bo‘lishi bilan kofir davlatlar ularni bahona qilib, shu mamlakatlarga qo‘shin yubordi. Natijada, nafaqat IShID  tomonidan keltirilgan azob-uqubatlarga barham berilmadi, balki o‘zlari ham yangi bir balo sifatida bu bechora xalqlarning boshiga balo bo‘lib tushdi va ularning kun-u tunlarini yanada qorong‘u qildi.

Ayrim mamlakatlarda, masalan Afg‘onistonda, agar-da amerikalik bosqinchilar va ularning ittifoqchilari IShID paydo bo‘lishidan oldin mavjud bo‘lgan bo‘lsa-da, ularning yolg‘on va uydirma bahonalarining kuchsizlashuvi, Daeshning paydo bo‘lishini ularning qolishini ta’minlovchi sabab sifatida ko‘rsatdi.

Mali: Mali shimolida IShID paydo bo‘lgach, Fransiya 2013-yilda katta harbiy operatsiya – «Serval» operatsiyasini boshladi. Keyinchalik bu operatsiya «Barkhane» nomi bilan bir necha boshqa mamlakatlarga ham kengaydi.

Fransiya bu operatsiyani terrorizmga qarshi kurash deb e’lon qilgan bo‘lsa-da, ko‘pchilik bu harakatni yangi shakldagi mustamlakachilik deb baholadi. Chunki asl maqsad, o‘sha yerlik odamlarning moddiy va ma’naviy boyliklarini talashdan boshqa narsa emas edi. Bu esa IShID ning mavjudligi tufayli mumkin bo‘ldi.

Niger: IShID ning Sahel mintaqasida faoliyati kengayib, chegara hududlarga hujum qilganidan so‘ng, AQSh va Fransiya u bilan kurashish bahonasida Nigerda yangi harbiy bazalar qurdi. Ulardan eng muhimlaridan biri – Agadezdagi AQShning dron bazasidir.

Ammo bu harakatlar kutilganidek, faqat IShID ga qarshi kurash bahonasi bo‘lib, ba’zida IShID ga qarshi amaliyotlar o‘tkazilgan bo‘lsa-da, hech qachon AQSh va Fransiyaning asl maqsadi bu guruhga barham berish bo‘lmagan.

Chad va Burkina Faso: Bu mamlakatlarda ham IShID paydo bo‘lgach, Fransiya va uning g‘arbiy ittifoqchilari o‘z ta’sirini kengaytirdi. Biroq bu ta’sir, IShID ning jinoyatlarini to‘xtatishda hech qanday ijobiy natija bermadi.

Shuni ham aytib o‘tish kerakki, ushbu davlatlarning yangi hukumatlari G‘arb mamlakatlarining haqiqiy niyatini anglab yetgach va xalq orasida ishonchsizlik kuchaygach, bu mamlakatlardagi g‘arb kuchlariga qarshi norozilik kuchaydi. Ko‘pchilik g‘arb askarlarining mamlakatni tark etishini talab qilmoqda.

Endilikda, IShID dan foydalanish orqali mamlakatlarni bosib olish sxemasi hech kimga sir emas. Hamma bitta fikrga kelgan: qayerda IShID xavorijlarning qadam bosgani kuzatilsa, uning orqasidan bu guruhning g‘arbiy homiylari ham ayni bahona bilan kelib, o‘sha yurtdagi hukmronlikni qo‘lga kiritadi. Ular esa o‘z navbatida, Daeshdan ham ortiq zulm va jabru sitamni mahalliy xalqqa ravo ko‘radi.