Hijoz Tamim
Tashqi bank tizimlaridan o‘g‘irlik qilish
ISHID o‘z faoliyatini davom ettirish va kengaytirish uchun keng moliyaviy manbalarga muhtoj. Ushbu manbalarga erishish usullari turlicha bo‘lib, ular bevosita guruhning harbiy imkoniyatlariga ta’sir qiladi ayniqsa, xalqaro moliyaviy tizimlardan foydalanishga imkon beruvchi usullar. Tashqi banklardan moliyaviy mablag‘larni o‘g‘irlash ISHID faoliyatining kengayishida muhim va murakkab usullardan biri sanaladi.
ISHID kiberhujumlar, noqonuniy pul o‘tkazish tarmoqlari va moliyaviy hujjatlarni qalbakilashtirish orqali xalqaro bank tizimlaridan katta miqdorda pul o‘g‘irlay oldi. Ushbu usullar orqali guruh millionlab dollar daromad topib, ularni harbiy operatsiyalar, targ‘ibot va turli hududlarda nazoratni mustahkamlashga sarflagan. Tadqiqotlarga ko‘ra, faqat kiberhujumlar va norasmiy moliyaviy kanallar orqali ISHID yiliga 30 million dollargacha daromad olgan bo‘lishi mumkin.
Bu holat global xavfsizlik uchun jiddiy tahdid hisoblanadi. Chunki ISHID texnologiyalardan ustalik bilan foydalanib, xalqaro bank tizimlaridagi nazorat zaifliklaridan foydalanmoqda. Bu esa xalqaro sa’y-harakatlarning ISHID moliyaviy manbalarini to‘sishdagi harakatlarini qiyinlashtirmoqda. Noqonuniy moliyaviy tarmoqlarning kengayishi esa ISHIDning pulga erishishini yanada osonlashtirgan. Shu mavzuda, ISHIDning bank o‘g‘riligi strategiyasi bilan bir qatorda, xalqaro miqyosda ko‘plab real misollar ham o‘rganilgan.
ISHID ning tashqi banklardan moliyaviy manbalarni o‘g‘irlash strategiyasi
ISHID o‘z moliyaviy ehtiyojlarini qondirishda faqat an’anaviy manbalarga tayanib qolmadi, balki zamonaviy texnologiyalar, kiberhujum taktikalari va bank tizimidagi zaifliklardan ham ustalik bilan foydalandi. Guruhning moliyaviy strategiyasi xalqaro moliyaviy nazorat tizimlariga bosim o‘tkazishga, bir vaqtning o‘zida esa o‘zining noqonuniy mablag‘larini yashirin saqlashga yo‘naltirilgan.
Bu usul nafaqat ISHID uchun moliyaviy ta’minotda muhim ahamiyatga ega, balki guruhning keng ko‘lamli faoliyatining davomiyligini ham ta’minlaydi. ISHID foydalanadigan asosiy usullardan biri bu ilg‘or kiberhujumlar va xakerlik taktikalari hisoblanadi. Guruh a’zolari onlayn bank tizimlaridagi xavfsizlik zaifliklarini aniqlab, fishing, zararli dasturlar (malware) va boshqa kiber vositalar orqali hisob ma’lumotlariga kirish huquqini qo‘lga kiritib, mablag‘larni o‘g‘irlaydi.
Bunday hujumlar, odatda, ilg‘or xavfsizlik texnologiyalari yoki kuchli nazorat tizimlariga ega bo‘lmagan banklarni nishonga oladi. Chunki bu kabi banklar osongina buzib kirish mumkin bo‘lgan nishonlar hisoblanadi. ISHID buzilgan hisoblardan bevosita mablag‘larni yechib oladi va ularni qurolli operatsiyalar va boshqa faoliyatlariga yo‘naltiradi. Bu kiberhujumlar ISHID moliyaviy tarmog‘ining zamonaviy va samarali strategiyasi bo‘lib, u xalqaro nazorat idoralari e’tiboridan ko‘pincha chetda qoladi.
Boshqa tomondan, ISHID keng miqyosda rasmiy bo‘lmagan pul o‘tkazish tizimidan ham foydalanadi. Bu tizim Yaqin Sharq va Janubiy Osiyoda keng tarqalgan bo‘lib, rasmiy bank tizimlaridan farqli ravishda ro‘yxatga olinmagan va nazorat qilinmaydi. Shu sababli uni xalqaro idoralar tomonidan aniqlash va nazorat qilish juda qiyin. ISHID ushbu norasmiy tarmoq orqali hech qanday kuzatuv izlari qoldirmasdan, o‘z mablag‘larini bemalol bir joydan boshqa joyga ko‘chiradi.