Abu Rayan Hamidiy
Badr g‘azovotidan olingan saboqlarni tahlil qilishni davom ettirib, bugun siz azizlarga yana bir nechta saboq va ibratlarni taqdim etamiz:
16_Kofirlardan yordam so‘rash:
Badr g‘azovotida jang safi tuzilayotgan paytda, mushriklardan biri ham safda turar edi. Payg‘ambar alayhissalom uni safdan chiqarib yubordilar, lekin u iymon keltirib, yana safga qo‘shildi. Bu holat Rasululloh sallallohu alayhi wasallamning quyidagi tamoyilni qo‘llaganliklarini ko‘rsatadi: musulmon rahbari kofirdan musulmonlar umumiy masalalarida foydalanishi mumkin, ammo quyidagi shartlar bo‘lsa:
Bu musulmonlarning manfaatiga bo‘lishi;
Kofirning yordami da’vat va islomni targ‘ib qilish ishlariga doir bo‘lmasligi;
Unga to‘liq ishonch mavjud bo‘lishi;
U Islom rahbarligiga bo‘ysunishi;
Islom qo‘mondonligi ostida bo‘lishi, ya’ni o‘zi rahbar bo‘lmasligi;
Bu hamkorlik musulmonlar qalbida shubha uyg‘otmasligi;
Kofirning yordami zarur ehtiyojga asoslangan bo‘lishi.
Ushbu shartlarga binoan aytish mumkinki, Rasululloh sallallohu alayhi wasallam u mushrikni rad etdilar, chunki unga ehtiyoj yo‘q edi (so‘nggi shart mavjud emas edi). Ammo hijrat chog‘ida Abdulloh ibn Urayqit (bir mushrik) yo‘l ko‘rsatish uchun yollanganda, u bu shartlarga mos kelar edi va yordamiga katta ehtiyoj bor edi.
17- Rasululloh sallallohu alayhi wasallam uchun jang maydonida soyabon qurilishi:
Payg‘ambar sallallohu alayhi wasallam uchun jang maydonida soyabon (chodir) tikilganligi, ummat sardorlari va qo‘mondonlari uchun quyidagi saboqlarni beradi:
Qo‘mondon balandroq joyda bo‘lishi kerakki, u yerdan askarlarning harakatini ko‘ra olsin va qo‘mondonlikni qulay amalga oshira olsin. Bu Payg‘ambar alayhissalom va boshqa buyuk sarkardalarning usuli edi.
Qo‘mondon alohida himoya ostida bo‘lishi lozim, chunki uning shahid bo‘lishi butun qo‘shin ruhiyatining sinishiga olib kelishi mumkin. Shu sababli Rasululloh sallallohu alayhi wasallamni Sa’d ibn Muoz rahimahulloh boshchiligidagi bir guruh himoya qilgan edi.
Badr kechasida musulmonlarga bir g‘aroyib uyqu (xotirjamlik) kelgan edi. Ular hech qanday qo‘rquv his qilmaganlar. Siyratshunoslar bu uyqu uchun ikki sabab ko‘rsatganlar:
Ular uzoq yo‘lni bosib o‘tgan va charchagan edilar. Alloh ularga tinch uyqu berib, charchoqlarini ketkazdi va ertangi jang uchun kuch berdi.
Odatda dushman yaqin bo‘lsa, inson qo‘rquv his qiladi. Bu uyqu esa ularning yuragidan qo‘rquvni ketkazdi.
Ikkinchi bob: jang oxirigacha
Payg‘ambar sallallohu alayhi wasallamning jangovar uslubi nihoyatda muvaffaqiyatli edi va ilgari arab janglarida bu uslub ma’lum emas edi. Musulmonlar saf tortib, namoz safidek tartibli bo‘lishdi. Birinchi saf nayzadorlardan iborat edi, ular dushmanning otliq hujumini to‘sar edilar. Ikkinchi saf esa o‘qchilar edi.
Bu taktikaning afzalligi shundaki, kofirlar musulmonlarning tartibli safini ko‘rib, yuraklariga qo‘rquv tushdi. Qolaversa, Rasululloh sallallohu alayhi wasallam qo‘shinning bir qismini zaxira sifatida o‘zlari bilan ushlab turdilar, kerak bo‘lsa jangga yuborish yoki pushti hujum uchun foydalanish niyatida. Bu kuchni dushman qo‘shin deb hisoblamasdi, lekin ularni ko‘rganida dovdirab, iroda va jasoratdan mosuvo bo‘lardi.
Bu uslub boshqa yo‘llarga qaraganda samaraliroq edi, chunki musulmonlar safi mustahkam devor va kirib bo‘lmaydigan qal’ani eslatardi. Rasululloh sallallohu alayhi wasallam jang boshlanishidan oldin sahobalarga shunday dedilar:
«Dushman yaqinlashganda, nayzalar bilan hujum qiling, agar safimizga kirib kelsalar, qilich bilan jang qiling. O‘q otishda isrof qilmang!»
Bu buyruqlar bir harbiy general yoki zobit tomonidan emas, balki Alloh tomonidan rasmiy ta’lim olmagan bo‘lsalar-da, o‘z aqliga bu bilim berilgan payg‘ambar tomonidan berildi. Va Alloh unga g‘alabani nasib qildi.
Biz o‘qidikki, Rasululloh sallallohu alayhi wasallamning nayzasi Suvad ibn G‘aziyaga tegdi. Rasululloh safni tekshirib yurayotganda, Suvad e’tiroz bildirdi va qasos olishni so‘radi. Rasululloh sallallohu alayhi wasallam unga ruxsat berdilar. Ammo Suvad qasos olish o‘rniga, Rasulullohning muborak badani (qorinlari)ni o‘pdi.
Suvadning bu hikoyasidan ummat uchun bir necha saboqlar chiqadi:
Islomda tartib-intizom muhim va bu har qanday sohada g‘alabaga olib keladi.
Islom adolat dini bo‘lib, ashrof va oddiy xalq o‘rtasida farq qo‘ymaydi; hammasiga teng huquqlar beradi.
Askar o‘z sarkardasini ruhan yaxshi ko‘rishi kerak va unga bog‘lanishi lozim. Payg‘ambar sallallohu alayhi wasallamning badani muqaddas bo‘lib, uni o‘pish yoki tegish katta sharaf sanaladi.
Erkakning badani beldan pastrog‘i (qorin) avrat emas; agar avrat bo‘lganida, Rasululloh sallallohu alayhi wasallam Suvadga o‘pishga ruxsat bermas edilar.