Usmon Ahmadzay
21-asrning boshlarida barcha mamlakatlar kuchga ega bo’lish uchun ko’proq e’tiborni bir nechta narsalarga qaratdilar, masalan: avtomobil yo’llari, tabiiy resurslar, inson kuchi va boshqalar.
Bu darajaga asosan qashshoq Afrika davlatlarining zahiralari bilan yetib kelgan Yevropa hali ham Afrikani xomashyo ishlab chiqarish uchun boy bermaslikni istaydi.
Lekin u yerda 21-asrning birinchi oʻn yilligida “Ash-Shabob” nomli guruh tuzilib, Afrikani Sharqiy Yevropadan qutqarib, islomiy tizimni oʻrnatishga harakat qila boshladi.
Bu faoliyatdan asosiy maqsad Afrikadan bosqinchilarning qoʻllarini qisqartirish va u yerda islomiy tuzum oʻrnatish edi, lekin barcha Yevropa davlatlari, Amerika va Xitoy Afrika bizning nazoratimizdan chiqib ketayotganidan qoʻrqishdi va shu sababdan ham koʻp. «Ash-Shabab» harakatining oldini olish yo’llari ishladi, ammo hech qanday natija bermadi.
Nihoyat, ular ash-Shabobni zaiflashtirish va Sharqiy Afrikada (Somali, Efiopiya, Uganda va Keniya) neft, gaz, oltin, uran va boshqa qimmatbaho minerallardan mahrum bo’lishning oldini olish uchun u yerdagi IShID nomi bilan mashhur razvedka guruhiga moliyaviy yordam ko’rsatdilar.
Endi al-Shabob bu mintaqani zabt etish arafasida ekan, ularning eng katta to‘siqlari yahudiylarning iqtisodiy qudrati uchun u yerda islomiy tuzum o‘rnatilishiga to‘sqinlik qilayotgan o‘sha razvedka guruhidir.
Agar bu mintaqada islomiy tuzum o’rnatilsa va ash-Shabob g’alaba qozonsa, Afrikaning juda muhim qismida islomiy tuzumga ega bo’lamiz. Bu hudud oʻzining juda muhim strategik joylashuvidan tashqari koʻplab konlar va zaxiralarga ega.
Yevropa Ittifoqi, Amerika va Xitoy bu hududga xomashyo uchun juda muhtoj, shuning uchun ular bu hududlarda islomiy tuzum oʻrnatilishi va foydali qazilmalar talon-taroj qilinishining oldini olish uchun IShID nomli razvedka guruhini tuzib, moliyalashtirmoqda.