Haris Obaida
Xabar Shayx Shamsiddinga (rahmatullohi alayh) yetib kelganda lashkarning katta qismi halok bo‘lgan, jihozlar va imkoniyatlar yer bilan yakson qilingan, qal’adagi g‘ayridinlar inglizlar tomonidan qo‘llab-quvvatlanayotgan va g‘alaba alomati ko‘rinmayotgan paytda – Sulton o‘z vaziri Valiuddin Ahmad Poshoni Shayx Oq Shamsiddin chodiriga yubordi, yechim so‘rab. Shayx javob berdi:
Albatta Alloh jalla jaloluhu o‘z fazli bilan yordam beradi va shahar fath qilinadi.
Sulton bu qisqa javobdan xotirjam bo‘lmadi, shuning uchun vazirini qaytadan Shayx chodiriga yubordi, kengroq tushuntirish so‘rab. Shayx uning iltimosiga binoan shogirdi Sulton Muhammad Fotihga maktub yozdi va unda shunday bayon qildi:
Agar kemalarning yo‘qolishi seni g‘amga solgan bo‘lsa va odamlar seni malomat qilayotgan bo‘lsa, g‘ayridinlar g‘olibdek ko‘rinayotgan bo‘lsa ham, esda tutki: banda tadbir qiladi, ammo oxirgi hukmni Alloh jalla jaloluhu beradi. Har holda, Allohning farmoni qat’iydir. Biz Alloh huzurida duo qildik, Qur’oni Karim tilovat qildik, so‘ngra bir tush ko‘rdik Alloh o‘z karami bilan bizni u bilan aziz qildi; bunday bashoratni ilgari hech ko‘rmagandik.
Bu so‘z lashkar va sarkardalarning qulog‘iga yetgach, barchasi ishonch hosil qildilar va Usmoniylar harbiy kengashi darhol jangni davom ettirishga qaror qildi. Shundan so‘ng, Sulton Muhammad Fotih o‘zi Shayx chodiriga borib, qo‘lini o‘pdi va dedi:
Menga bir duo o‘rgatingki, uning barakasi bilan fath nasib bo‘lsin.
Shayx unga bir duo o‘rgatdi. Sulton chodirdan chiqib, umumiy hujum buyruqini berdi.
Sulton xohlardi-ki, hujum chog‘ida Shayx Shamsiddin uning murshidi va ustozlari – yonida bo‘lsin. Elchilarini yubordi, ammo Shayx hech kimni chodirga kiritmaslikni buyurgan edi. Qo‘riqchi Sulton elchisini qaytardi. Qasid qaytib kelib voqeani Sultonga xabar qildi. Sulton bundan qattiq ranjidi va o‘zi Shayx chodiriga yo‘l oldi. Qo‘riqchi uni ham to‘xtatib: «Bu Shayxning farmoni,» dedi. Shunda Sulton qilichini sug‘urdi va chodir pardasini yirtib, kichik bir teshik ochdi.
U yerdan hayratli manzarani ko‘rdi: Shayx Shamsiddin sajdada edi, sallasidan dumalab tushgan, oq sochlari yerga yoyilib ketgan, boshi va soqolidan nur taralayotgan edi. Sulton ustozini o‘sha holatda ko‘rdi. Birdan Shayx sajdadan boshini ko‘tardi, ko‘zlari yoshga to‘la edi, yoshlar marvariddek yuziga oqib tushar va u Robbul-‘olamin Allohdan nusrat va g‘alaba so‘rardi.
Sulton chodiriga qaytdi va qal’aga qaradi. To‘satdan u devor yorilib, Islom lashkari shoshilinch ravishda Qustantaniyaga kirayotganini ko‘rdi. Sulton quvonch bilan dedi:
Men bu shahar fathidan emas, balki mening davrimda bunday muborak avliyolarning mavjudligidan quvonyapman.
Alloma Shavkoniy (rahmatullohi alayh) al-Badrut-toli‘ kitobida yozadi: Shayx Shamsiddinning barakati, fazli va kamoli yaqqol bo‘ldi. U ilgari Sultonga: Bir kun Qustantaniya sening qo‘ling bilan fath bo‘ladi, deb aytgan edi.
Usmoniy lashkari kuchli ruh bilan shahar ichiga kirgach, Shayx Shamsiddin Sulton huzuriga keldi. U bunday nozik lahzada Sultonni Allohning shariyatini yodga solib, axloq, huquq va Islom lashkari fathkorlarining odobi haqida nasihat qildi. Xuddi shariat ta’kidlagani kabi.