Ahmad Rashed Az-Zarqa
Alloh jalla jalaluhu tomonidan nozil qilingan Islomiy tuzum – bu muqaddas va ilohiy bir tizimdir. U insonlar tomonidan ishlab chiqilgan dunyoviy tizimlardan farq qiladi va o‘ziga xos jihatlarga ega. Bu yerda biz Islomiy tuzumning eng muhim xususiyatlaridan ayrimlarini tartib bilan bayon qilamiz:
1- Robboniy (ilohiy) tuzum:
Islomiy tuzumning eng asosiy xususiyatlaridan biri – uning robboniy va ilohiy bo‘lishidir. Bu tushuncha ikki jihatga ega:
Manba va kelib chiqish jihatidan ilohiy.
Maqsad va yo‘nalish jihatidan ham ilohiy.
A: Manba jihatidan ilohiy bo‘lishi:
Islomiy tuzum boshqa mazhablar yoki insoniy tizimlardan farqli o‘laroq, inson, qabila, oila, guruh, partiya yoki millat istagiga asoslanmaydi. Bu tizim Alloh jalla jalaluhu tomonidan Jabroil (a.s) orqali Payg‘ambar Muhammad sallallohu alayhi va sallamga nozil qilingan va insoniyat Xoliqining hikmat va irodasiga binoan qurilgan.
Alloh jalla jalaluhu bu haqiqatni Qur’oni karimda bir necha oyatda bayon qilgan. Masalan:
أَفَحُكْمَ الْجَاهِلِيَّةِ يَبْغُونَ
[Moida: 50]
Ular johiliyat hukmini istaydilarmi?!
وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُوْلَـٰئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ
[Moida: 44]
Kim Alloh nozil qilgan narsa bilan hukm qilmasa, bas ular kofirlardir.
وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُوْلَـٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ
[Moida: 47]
Kim Alloh nozil qilgan narsa bilan hukm qilmasa, bas ular fosiqlardir.
وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُوْلَـٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ
[Moida: 45]
Kim Alloh nozil qilgan narsa bilan hukm qilmasa, bas ular zolimlardir.
Bu oyatlar ochiq-oydin ko‘rsatib turibdiki, Islomiy tuzum insonlar tomonidan yaratilgan emas, balki Alloh jalla jalaluhu tomonidan nozil qilingan qonundir.
B: Maqsad jihatidan ilohiy bo‘lishi:
Islomiy tuzum faqatgina hukumat qurish yoki boshqaruv tizimi yaratish uchun emas. Uning asl maqsadi insonni najotga yetkazish, adolatni o‘rnatish, tavhid (yolg‘iz Allohga ibodat qilish) ni yoyish va Alloh jalla jalaluhu ga bandalikni keng yoyishdir. Bu tuzum inson hayotining barcha jabhalariga ilhom beradi, dunyo va oxiratdagi saodatni kafolatlaydi va insonni zalolatdan qutqaradi.
Alloh taolo Qur’oni karimda shunday marhamat qiladi:
قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، لَا شَرِيكَ لَهُ ۖ وَبِذَٰلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ
