Olimlarning mas’uliyati va sifatlari

Muallif: Hasan Mujohid
Agar ulamolar o‘z zimmalariga yuklangan mas’uliyatni anglasalar, yeb-ichishdan, bemalol uxlashdan, hayotni orzu qilishdan darhol to‘xtaydilar.  (Sayd Abulhasan Ali al-Hasani al-Nandaviy)
Alloh taolo insoniyatni hidoyat qilish uchun payg‘ambarlarni yo’lladi va ularga kitoblar yubordi.Payg‘ambarlik zanjiri tugagach, payg‘ambarlarning og‘ir burchi meros sifatida shu ummatning ulamolariga qoldiriladi.Shuning uchun ham olimlarning vazifalari juda og‘ir va ular eng yaxshi fazilatlarga ega bo’lishi kerak.Biz ularni shu erda eslatib o’tamiz.
1_ Taqvo va qo’rquv:
Oddiy xalqni isloh qilish va ularni Islom dinining diniy amrlari asosida ish tutish ulamolarni isloh qilish bilan bog’liqligi qabul qilingan haqiqatdir;  Chunki ulamolar o‘rtasidagi eng kichik fasod din va odamlar o‘rtasidagi munosabatlarni zaiflashtiradi, jamiyatda ulamolar vujudida qalb qadriga ega bo‘ladilar, xuddi qalbning buzuqligi butun vujudni buzganidek, ulamolarning buzuqligi bilan jamiyat ham;  U buzilib ketadi.
Agar ulamolarning Alloh taolo bilan aloqasi uzilsa, oddiy odamlar man qilgan noto‘g‘ri ishlarga o‘tadilar, ulamolarda diniy va ma’naviy zaiflik topiladi;  Shunda yuqoridagi zaiflik hamma odamlarda paydo bo‘ladi, shundan keyin Islom hukumati bor kuchi bilan xalqni isloh qilishga urinsa ham, baribir odamlardan diniy zaiflikni ketkaza olmaydi.
2-Katta jasorat va irodaga ega bo’lish:
Bugun biz olimlarning mutlaqo etishmasligiga duch kelmayapmiz;  Har yili olim nomi bilan minglab odamlar diniy bilim yurtlarini tamomlaydi, lekin biz haqiqatan ham dinga xizmat qila oladigan va har bir bo‘shliqni to‘ldira oladigan olimlar yetishmasligiga duch kelyapmiz.Rasululloh sollallohu alayhi vasallam, deydilar:
«إِنَّمَا النَّاسُ كَالْإِبِلِ الْمِائَةِ، لَا تَكَادُ تَجِدُ فِيهَا رَاحِلَةً»  Tarjimasi: Insonlar yuzta tuyaga o’xshaydilar, ular orasida minadigan ham, yuk ko’taradigan ham topilmaydi.  Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ushbu hadisi shariflarida tuya egalari yuzta tuya orasidan tashish uchun tuya qidirsalar, buning uchun faqat bitta tuya topib olishlarini, bunday nomukammal va befoyda odamlar ko’p ekanligini ko’rsatdilar. , lekin komil insonlar, sharoitlarida Va sifatlari komil va qanoatli, agar yuz kishida bir kishi topilsa;  boshqa emas; boshqa … bo’lmaydi; Endi yo’q
Amr ibn Os, Alloh undan rozi bo‘lsin, amirul-mo‘minin Umar ibn Xattob roziyallohu anhudan yordam so‘radi, javobida Umar ibn Avom (r.a.) shunday yozadi: Zubayr ibn Avom, Miqdod ibn Amr, Uboda ibn Somit va Muslima ibn Xolidni har biri ming kishi bilan jang qilgan holda yordam so‘rab yubordilar.
O‘ylasak, bu qiyomatda yuzlab, minglab odamlardan ilmi, iste’dodi, dini va yaxshi fazilatlari bilan ajralib turadigan insonlar bo‘ladi, afsuski!  Bunday odamlar birin-ketin ketib, o‘lim eshigida abadiy vidolashishadi, ularning o‘limi bilan jamiyat komil va samarali inson yetishmasligiga duch keladi.
Demak, ulamolar yuksak iroda va sa’y-harakatga ega bo‘lishlari va salaf Solihdan uzoqdamiz, demasliklari kerak, chunki ular ham bizdek inson bo‘lib, boshqa inson bo‘lmaganlar. Ularga o‘xshab, o‘zimizda ham komillik, iste’dod qobiliyatini topaylikki, biz ham yuzlab, minglab odamlar orasida mehnatkash inson sifatida tanitishimiz va kelajakda yanada mehnatkash insonlarni yaratishimiz va bu fidoyilik turkumini yanada kengaytirib, davom ettiramiz. dinni da’vat qilish va himoya qilish usuli.
3_ Nafratdan saqlanish:
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Muoz ibn Jabal va Abu Muso Ash’ariy roziyallohu anhuni Yamanga jo‘natganlarida: “Olinglar! Oson bo’l, qattiq qabul qilma, xalqqa xushxabar ber, nafrat uyg’otma, rozi bo’l va rozi bo’l.»
Har bir davrda ulamolar bu vasiyatni hayotga tatbiq etishlari kerak, ayniqsa, hozir olimlar qattiqqo‘llik ishlatsa va odamlar o‘zlarining qattiqqo‘lligi tufayli dindan yuz o‘girishsa, bunday ulamolar aslida to‘g‘ri yo‘lni to‘suvchi bo‘lib, odamlarni diniy yo‘ldan ketishga majburlaganlar.
Aytishlaricha, samolyotning old qismida samolyotni boshqarishga yordam beradigan kichik moslama bor.Agar bu moslama soch kabi joyidan chiqib qolsa, samolyot darhol yo‘ldan og‘ib ketadi.  Olimlar ham butun xalqning namoyandalaridir, agar ular to‘g‘ri yo‘l tutsalar, butun xalq to‘g‘ri yo‘lda bo‘ladi, payg‘ambarning ezgu axloqlaridan mahrum bo‘lib qolsa, butun xalq ma’naviy buzuqlikka bulg‘anadi. , va Alloh taolo Qur’oni karimda ulamolarning sifatlaridan qo‘rqishni tilga olib, shuning uchun har bir olim zikr qilingan xususiyatni o‘zida yaratishi kerakligini ta’kidlagan.
4-Islom ummatini adashishdan qutqarish:
Ulamolar diniy ilm va tushunchalarni egallashlari, odamlarni dinga da’vat etishlari, ularni sog‘lom e’tiqod va islomiy ruh bilan qurollantirishlari, islom ummatini har qanday zalolatdan asrashlari shart.  Hozirgi kunda islomiy jamiyatlarda keng tarqalgan buzg’unchilik va illatlar paydo bo’lib, dinga amal qilish juda zaiflashgan.Avvallari insonlar jirkanch ishlar va gumonlardan qochgan bo’lsalar, bugun ochiqdan-ochiq haromga yuzlanishgan.O’tmishda odamlar ham tavsiya qilingan amallarga amal qilganlar.  Lekin, bugun diniy urf-odatlar va burchlar bilan shug’ullanadilar.O’tmishda musulmonlar o’z dinida tog’dek mustahkam turgan bo’lsa, bugun ateizm va dinsizlik shamollari ularni u yoqdan bu yoqqa silkitmoqda.  Ilgari yosh avlod o‘zlariga islom qahramonlari va Salaf Solihni yetakchi qilib tanlagan bo‘lsa, bugun ular o‘rniga hind va turk filmlari rejissyorlariga taqlid qilishmoqda.
Olimlar Nuh alayhissalomning kemasiga o‘xshaydi, fitna va buzg‘unchilik botqog‘ida g‘arq bo‘lish arafasida turgan Islom ummatini tezroq qutqarishlari kerak.
5- Beparvolik va dangasalikdan saqlanish:
Imom Muhammad (rahimahulloh)dan: Nega kechalari uxlamaysizlar?  Ummatning ko’zlari mendan umidvor bo’lgani uchun uxlab yotibdi, shuning uchun uxlashga hojat yo’q, bugun Imom Muhammad bo’lmasa, odamlar umid ko’zlarini olimlarga qaratdilar.
Bugun biz haq bilan hamkorlikda oʻtiribmiz, dushmanlarimiz botilni tarqatishga urinib, kechayu kunduz islom ummatini yoʻldan ozdirish uchun davatlar) koʻcha va yoʻllarda tarqalib, musulmonlarni oʻzlarining botil eʼtiqodlariga daʼvat qilishmoqda, 6 da. ertalab bir nemis qiz uyimning darvozasini taqillatdi.Men sizning taklifingiz kerak emas dedim, u o’z o’rnida turib olganini ko’rib, darvozani yopib qo’ydim, lekin u oldida turardi. yarim soat davomida darvozani yopib qo’ydi va u o’z fikrida turib oldi va meni soxta dinga undadi.  (Alu Elhama 296)
Olimlar haq va botilga qarshi dangasalik va beparvolikdan saqlanishlari, bu yo‘lda o‘zlarini hech qanday umidsizlik va zaif his qilmasliklari kerak.
6- Ichki nizolarni yomon ko’rish:
Islomiy Andalusiya (hozirgi Ispaniya) qulashi bilan yuzma-yuz kelganida, asrlar davomida davom etgan barqaror islom tizimi barbod bo‘lib, xalq islomning ulug‘ ne’matidan mahrum bo‘lganida, buning sababini bilish uchun ko‘plab odamlar bu sohada izlanishlar olib bordilar, ko‘plab kitoblar yozildi. Ular, o’sha paytdagi ulamolar tomonidan chiqarilgan xatoni ko’rsatishga muvaffaq bo’lishdi, eng katta xato ichki farqlar va pessimizmdir.
Olimlar global miqyosda ichki birlikka ega bo‘lishi kerak, olimlar ko‘plab tarafdorlari, auditoriyasi va alohida ta’siri bo‘lgan kuchdir, lekin ular har bir davlatda birdamlik, muvofiqlashtirish va hamkorlikka ega bo‘lgandagina.
Dunyo kofirlari ulamolar o’rtasidagi ixtilofning kichik holatlarini tushunib, ulamolarni turli nomlarga bo’lishadi, shuning uchun ular har doim ulamolar o’rtasida ixtilof va nafrat olovini qo’zg’atib, ba’zi ulamolarni boshqalar tomonidan zaiflashtiradilar. inqiroz, bir tomondan kofirlar guruhi Ular ulamolarga o’zlari bilan hamfikr va boshqa tarafning fikriga qarshi bo’lgandek taassurot qoldiradilar, holbuki barcha kofirlar barcha olimlarga qarshi bo’lib, o’zaro bir millatdirlar.
7-To’g’riga qo’shimcha ravishda noto’g’rini bilish:
Haqni bilish dinda qanchalik muhim va asosiy burch deyilsa, botilni bilish ham shunday;  Ya’ni, g’ayritabiiy va yolg’on dinlar, e’tiqod va guruhlarni bilish musulmonning asosiy burchi va muqaddas burchi deyiladi, chunki musulmonlar o’z dushmanlarining e’tiqodlari, g’oyalari va maqsadlarini bilmasalar, ular oldida to’g’ri pozitsiyani egallay olmaydilar. Ular bilan to’g’ri munosabatda bo’lishlari ham mumkin emas.Umuman islom tushunchalariga nazar tashlasak, unda ikkita markaziy nuqta bor;  Birinchisi, e’tiqod, ibodat, muomala va hayotning boshqa shaxsiy, ijtimoiy va siyosiy sohalarida yaxshilikni aniqlash, ikkinchisi, bu barcha sohalarda yomonlikni aniqlash, yaxshilikni mustahkamlash uchun avvalo o’zimizni, keyin boshqalarni qutqarish. yomonlik va unga qarshi kurash.
Qur’oni Karim musulmonlarni islom va musulmonlar bilan do‘stlik ma’nosini bildiruvchi (valaga) iymon keltirishni o‘rgatganidek, kufr va kofirlarni yoqtirmaslikni bildiruvchi (bara)ga ham iymon keltirishni o‘rgatadi.
Bugungi kunda musulmonlar orasida soxta din va e’tiqodlar paydo bo’ldi va asta-sekin tarqalmoqda va ularga ergashuvchilar ham ko’paymoqda;  Buning asosiy sababi botilni tan olmaslikdir, botil hech qachon ochiq-oydin rivojlanmagan, kurashmagan.  Yolg‘on hamisha haq ovozi niqobi ostida haqiqat libosini tutgan.
Bugungi kunda jurnallar, veb-saytlar, seriallar, ko‘rsatuvlar va boshqa nashrlar orqali turli din va botil e’tiqodlar da’vat qilinib, kechayu kunduz musulmonlarning fikr va zalolatini, islom ummatining tanazzulini yo‘q qilishga urinmoqda. kechqurun musulmon bo’lib, ertalab kofir bo’ladi yoki ertalab kofir bo’lib, kechqurun musulmon bo’ladi.
Ulamolar 14-15 yil davomida haqiqatni yaxshi bilishgan bo‘lsa, endi zamonamizdagi barcha soxta dinlar, jaholat, g‘oyalar, g‘oyalar va noto‘g‘ri va g‘ayritabiiy guruhlarni to‘g‘ri aniqlash, ularni tadqiq qilish, manbalarini, maqsadlarini aniqlash zarur. vositalarini tushunib, oldini olishga va yo‘q qilishga harakat qiling va musulmon xalqlarni boshidan oxirigacha xavfdan xabardor qiling, ularni undan qutqaring va unga qarshi xalqni safarbar qiling.