AQSh sobiq prezidenti Donald Tramp seshanba kuni Kongressdagi birinchi nutqida 2021-yilda Kobul xalqaro aeroportiga qilingan hujum uchun mas’ul bo‘lgan “yuqori martabali terrorchi” Pokistonda qo‘lga olinganini iddao qildi.
Ushbu bayonotdan so‘ng, Amerika ommaviy axborot vositalari Muhammad Sharifulloh (Ja’far nomi bilan mashhur) Pokistonning Afg‘oniston bilan chegarasiga yaqin hududda ISI (Pokiston maxfiy xizmati) tomonidan qo‘lga olingani haqida xabar tarqatdi. Bu ma’lumot AQSh Markaziy razvedka boshqarmasi (CIA) tomonidan Pokistonga yetkazilgan. Tramp o‘z nutqida Pokiston Muhammad Sharifni AQShga topshirganini va u yerda sud qilinishini e’lon qildi.
Biroq, Al-Mirsad nashri o‘z manbalaridan Muhammad Sharif bu hujumning asosiy tashkilotchisi bo‘lmaganini aniqladi.
Manbalarga ko‘ra, Muhammad Sharifulloh 2019-yilda qo‘lga olingan va 2021-yil 15-avgustda qamoqxonalar qulashi natijasida ozod bo‘lgan. U hibsga olinishi va qamoqdan chiqishidan oldin ham, keyin ham faqatgina oddiy kuzatuvchi bo‘lgan. Lekin, Afg‘oniston Islomiy Amiri va kuchlari tomonidan olib borilgan operatsiyalar natijasida ISHIDning rahbariyati yo‘q qilingach, tashkilot majburan unga muhim lavozimni topshirgan.
Muhammad Sharif kim?
Al-Mirsad manbalariga ko‘ra, Muhammad Sharif yoki Ja’far ISHID o‘zining noqonuniy xalifaligini e’lon qilgandan so‘ng unga qo‘shilgan. U 2019-yilda Afg‘onistonning oldingi hukumati tomonidan bir hujumdagi roli fosh qilingach, qo‘lga olingan. 2021-yilda esa qamoqdan qochib chiqqan.
2022 va 2023-yillarda Afg‘oniston Islomiy Amiri tomonidan olib borilgan keng ko‘lamli operatsiyalar natijasida ISHIDning asosiy rahbarlari yo‘q qilindi. Shundan so‘ng, tashkilot rahbariyati Ja’farga o‘tdi va u ISHIDning Xuroson bo‘limida xavfsizlik xizmatini boshqara boshladi.
Uning Afg‘onistondagi tarmog‘i doimiy ravishda maxsus xizmatlarning nazorati ostida bo‘lgani uchun u o‘z hayotini saqlab qolish maqsadida Pokistonga qochgan.
Manbalarga ko‘ra, u ISHID saflarida “Ja’far” laqabidan tashqari, “Muhandis Sharif” va “Ajmal” nomlari bilan ham tanilgan. Uning boshqaruvi ostida bo‘lgan jangarilar Telegram’dagi “Ishoqzi” ismli akkaunt orqali yo‘naltirilgan.
Kobul aeroportiga hujumning asosiy tashkilotchilari kim edi?
2023-yil 9-aprel kuni Afg‘oniston Islomiy Amiri razvedka boshqarmasi tomonidan Nimroz viloyatining markazi – Zaranj shahrida Abdulloh Kobuli o‘ldirildi. O‘sha paytda u DAIShning Xuroson bo‘limida migratsiya bo‘limiga mas’ul edi.
Shuningdek, 2023-yil 5-aprelda Hirot shahrining 9-xavfsizlik hududida boshqa bir shaxs – Doktor Husayn o‘ldirilgan. U ilgari ISHIDning “Shahidlar Katiybasi”ni boshqagan bo‘lib, vafot etgan paytda ISHID Xuroson bo‘limining harbiy qo‘mondonlaridan biri va rahbariyat kengashi a’zosi bo‘lgan.
Doktor Husayn va Abdulloh Kobuli yo‘q qilingach, Oq uy vakili ushbu ikki shaxs Kobul aeroportiga uyushtirilgan hujumning asosiy tashkilotchilari bo‘lganini e’lon qildi.
Nima uchun Muhammad Sharif (Ja’far)ning rolini bo‘rttirishmoqda?
Ham Tramp hukumati, ham Pokiston Muhammad Sharifning Kobul aeroportidagi hujumdagi rolini bo‘rttirishdan o‘z maqsadlari yo‘lida foydalanmoqda.
Tramp bu da’vo orqali o‘z siyosiy raqiblarini zaiflashtirish va amerikaliklar xavfsizligini birinchi o‘ringa qo‘yayotganini isbotlashni istaydi. U Muhammad Sharifning qo‘lga olinishini o‘zining yutug‘i sifatida ko‘rsatishga harakat qilmoqda.
Pokiston esa bu holatdan foydalanib, Tramp hukumati bilan aloqalarini yaxshilashni, shuningdek, terrorizmga qarshi kurashdagi ittifoqchi sifatida o‘z o‘rnini mustahkamlashni xohlamoqda.
Biroq, Muhammad Sharifning Pokistonda bo‘lgani va qo‘lga olingani masalasi ushbu mamlakat haqida jiddiy savollar tug‘diradi. Chunki bu holat ISHID Xuroson bo‘limining rahbarlari Pokistonda o‘z bazalarini tashkil etgani va u yerdan turib hujumlarni rejalashtirayotganini tasdiqlaydi.