Abu Rayan Hamidiy
Makkalik lashkar qaytish qaroridan voz kechdi
Karvon qutulib qolgach, Abu Sufyon Makkalik lashkarga xabar yuborib dedi: “Siz karvonni himoya qilish uchun keldingiz, karvon esa najot topdi, endi ortga qayting!” Bu xabar yetib kelgach, ba’zi yetakchilar Makkaga qaytish kerak, deb o‘ylashdi. Lekin ko‘pchilikning fikri shunday edi: Badr tomon yuramiz, musulmonlarga Quraish karvonini talash oson emasligini ko‘rsatamiz.
Abu Jahl mag‘rurlik bilan dedi: “Biz hech qachon Makkaga qaytmaymiz! Badrga boramiz, u yerda tuyalarning go‘shtini pishirib yeb, xalqni ziyofat qilamiz, sharob ichamiz, qo‘shiqchilarni chaqiramiz. Shunday qilib, arablar orasida qudratimiz va shon-shuhratimiz haqida gap-so‘z tarqaladi.”
Ba’zi odamlar qaytmoqchi bo‘lishdi, lekin Abu Jahl bunga ruxsat bermadi va lashkar Badr tomon yo‘l oldi. Bani Zuhra qabilasi esa – ularning soni taxminan 300 kishi edi – ortga qaytishga qaror qildi va Makkaga ketdi. Shunday qilib, Quraish lashkari 1300 kishiga kamaydi.
Bu qabilaning qo‘mondonlaridan biri bo‘lgan Akhnas ibn Shariq bu qarori bilan o‘z qavmi orasida katta obro‘ qozondi.
Rasululloh ﷺ maslahat kengashi tuzdilar
Holat juda jiddiy edi. Bir tomonda qurollangan, kuchli dushman, ikkinchi tomonda esa zaif va kam qurollangan musulmonlar bor edi. Quraish lashkari islomni yo‘q qilish va Madinada rivojlanayotgan buyuklikni sindirish uchun kelayotgan edi.
Rasululloh ﷺ Zafron degan joyda edilar va dushmanning qaroridan xabar topdilar. U zot sahobalarni to‘plab, maslahat kengashi tuzdilar va dedilar: “Menga maslahat beringlar!”
Avval Abu Bakr Siddiq (r.a.) turib gapirdilar. Uning so‘zlari g‘ayrat va shijoat bilan to‘la edi va bu so‘zlar sahobalarga kuch-quvvat bag‘ishladi.
So‘ng Rasululloh ﷺ yana dedilar: “Menga maslahat beringlar!”
Bu safar Umar ibn Xattob (r.a.) so‘zga chiqdilar va Abu Bakrning gapi kabi kuchli va jasoratli so‘zlar bilan nutq so‘zladilar.
Rasululloh ﷺ yana dedilar: “Menga maslahat beringlar!”
Bu safar Miqdod ibn Asvad (r.a.) turib dedilar:
“Ey Rasululloh! Alloh sizga qanday buyurgan bo‘lsa, shunday qiling. Biz Bani Isroil kabi emas, biz sizga: “Siz va Robbingiz boring va jang qiling, biz shu yerda qolamiz” demaymiz. Aksincha, biz siz bilan birgamiz! Siz qayerga borsangiz, biz siz bilan boramiz, o‘ng, chap, old va orqangizda jang qilamiz!”
Abdulloh ibn Mas’ud (r.a.) deydilar:
“Bu so‘zlarni eshitgach, Rasululloh ﷺ ning yuzi quvonch bilan porladi va Miqdodga duo qildilar.”
Abu Ayyub Ansoriy (r.a.) aytadilar:
“Bu so‘zlarni eshitgandan keyin, har bir sahoba ich-ichidan o‘yladi: ‘Koshki shu so‘zlarni men birinchi bo‘lib aytgan bo‘lsam!’ Lekin bu sharaf Miqdodga nasib etdi.”
Bu uch nafar sahoba Muhojirlar dan edi. Rasululloh ﷺ yana dedilar: “Menga maslahat beringlar!”
Bu safar Rasululloh ﷺ Ansorlar ham fikr bildirishlarini istadilar. Shunda Sa’d ibn Mu’oz (r.a.) turib gapirdilar. Uning so‘zlari uzoq edi, lekin shunday dedilar:
“Ey Rasululloh! Agar dengizga tushishimizni buyursangiz, biz hamma birgalikda sho‘ng‘imiz. Orqaga chekinmaymiz! Biz dushman bilan jang qilishdan zavq olamiz va Allohdan shuni umid qilamizki, bizni shunday ko‘rasizki, bundan xursand bo‘lasiz!”
Buni eshitib Rasululloh ﷺ dedilar:
“Boringlar va xushxabarni kutinglar! Chunki Alloh menga ikki to‘daning birini (ya’ni Quraish lashkari yoki Abu Sufyon karvonini) berishini va’da qilgan. Allohga qasam, men allaqachon Quraish boshliqlarining qayerda o‘ldirilishini ko‘rib turibman!”
Shundan so‘ng, musulmon lashkari Zafron dan yurish boshladi, Xabirtayn, Hanan va Asafir tog‘larini ortda qoldirib, Ramazon oyining 17-kuni, juma kechasi Badrga yetib bordi va u yerda lashkar qo‘ndi.
