Ali Moxlis
G‘azoda; Qarshilik olovi va Ozodlik tongi!
Oyning yarasi yoritgan G‘azo ko‘chalari jim-jit edi, ammo og‘ir, juda og‘ir edi. Go‘yo qonning hidi tinchlikni buzib, zulmatni yutib yubordi. Vayronalar, sinib ketgan beshiklar, chang-to‘zonga ko‘milgan Qur’onlar; bu G‘azoning holati edi.
Tun edi, lekin bu tun tinch va osoyishta kechadigan tun emasdi. Bu tun boshpanasizlik, mazlumlarning yig‘isi, shahidlik qo‘shiqlari va sabr-toqat bilan kechayotgan dardlardan iborat edi. Bolalarning yig‘isi, onalarning duolari, yarador yigitning so‘nggi nafasi va bosib olingan yer ostidan chiqqan faryodlar – bularning bari G‘azoning qissasi edi.
Ammo bu qissadan boshqa bir qissa ilhom oldi; qarshilik, jasorat, sharaf va ozodlik qissasi.
Yillar davomida bosqinchilar urush alangasini yoqib yubordi. Beayib insonlarning uylarini vayron qilishdi, yarador va begunoh bolalar bilan to‘lgan shifoxonalarni bombardimon qilishdi, qariyalar orzularini barut ostida ko‘mishdi. Qum ostidagi jasadlar, ko‘chalarda sochilib yotgan a’zolar, ko‘z yoshlari va qora chodirlar ostidagi nido – bularning har biri o‘z dardini aytadi.
Bir yigitki, ilm olish yo‘lida edi, lekin shahidlik sharafiga erishdi; bir onaki, o‘g‘lining shahid bo‘lgan xabarini tabassum bilan qabul qildi, ammo yuragini tuproq ostiga dafn etdi. Kichkina bir qizcha, tuproqqa akasining ismini yozib, “Men sening orzularingni amalga oshiraman,” dedi. Bu zulmat edi, ammo G‘azoning qonga belangan toni bu zulmatni yo‘q qildi.
Ismoil Haniyaning qasami: “G‘azo hech qachon taslim bo‘lmaydi!”
Yahyo Sinvarning shiori: “Ozodlik narxini bilamiz!”
Minglab shahidlarning xabari: “Bizning qonimiz behuda ketmaydi!”
G‘azo xalqining qalbi Haniya va Sinvarning ovozini eshitmoqda, har bir shahidning qoni qarshilik qissasini hikoya qilmoqda. Har bir bolaning ko‘zlari ozodlik tongini kutmoqda. Ular biladi, bu kurash faqat qurol bilan emas, balki iymon, sharaf va poklik uchun kurashdir. Ular biladi, zulmning umri qisqa, ammo shahidlikning nuri abadiydir.
Tong otgan edi; ammo bu tong boshqa shaharlar toni kabi emasdi. Boshqa shaharlarda xalq ozodlik havosidan nafas oladi, ammo bu yerda har bir nafasga barut hidi aralashib ketgan. Boshqa shaharlarda onalar farzandlarining kelajagini rejalashtiradi, ammo bu yerda onalar o‘z farzandlarining a’zolarini yig‘adi.
Boshqa shaharlarda bolalar maktabga boradi, ammo bu yerda bolalarning kitoblari qonga va tuproqqa belangan. Ular bomba ostida qarshilik darslarini o‘rganishdi, lekin shunga qaramay, G‘azo tirik!
Bu yerda mazlumlarning nidosi qarshilik oloviga aylanadi, shahidlarning qoni g‘ayrat chirog‘ini yoqib turadi. G‘azo sohilida bir yigit turar edi. Uning ko‘zlari ufqqa qarar edi, yuzi umid bilan porlab turar edi. Yuragi o‘z xalqiga mehr, dushmaniga qarshi kurash bilan to‘lgan edi. Uning qo‘llari duoga ko‘tarilgan edi va u tabassum qilar edi, go‘yo ozodlik nuri ko‘z oldida edi.
Bu xabar dunyoning barcha mazlumlariga yetib borgan edi:
“Ozodlik keladi!”
“G‘azo sobit bo‘ladi!”
“Zulm mag‘lub bo‘ladi!”