Ismoil Mumtoz
2025-yil 28-fevral soat ikki da Mavlana Hamedul Haq juma namozini ado qilgandan keyin, olimlar va ustozlar uchun ajratilgan eshikka tomon harakat qildi. U eshikka yetib borganida, bir xudkush katta tezlik bilan unga yaqinlashib, kamzuliga joylashtirilgan portlovchi moddalar bilan o‘zini portlatdi.
Ma’lumotlarga ko‘ra, Mavlana Hamedul Haq avvaliga og‘ir jarohat olgan va keyin shifoxonada jonni haqga taslim qilgan. Ushbu hujum Xaybar-Paxtunxah viloyatining Nowshera shahridagi Akora Xatak hududida joylashgan Haqqoniya jome masjidida sodir bo‘lgan. Bu juma kuni yuzlab namozxon va talabalar jam bo‘lgan edi.
Bu hujum to‘satdan ro‘y bermagan. Hisobotlarga ko‘ra, Pokiston razvedka tashkilotlari ilgari Mavlana Hamedul Haqqa uning terrorchilar nishoniga aylanganini ogohlantirgan. Lekin savol tug‘iladi: Pokiston tashkilotlari ushbu hujumni oldini olish uchun qanday chora ko‘rdi? Bu savolga hali javob yo‘q.
Mavlana Hamedul Haq nafaqat Darul Ulum Haqqoniya muovini, balki Pokistondagi mashhur diniy siyosiy partiya – “Jamiat Ulamoyi Islom” rahbari ham edi.
Endi savol tug‘iladi: agar bu hujum Muslim Liga (N) yoki boshqa dunyoviy partiya rahbariga qaratilgan bo‘lsa, Pokiston tashkilotlari unga faqat ogohlantirish bilan cheklanarmidi yoki xavorejining qo‘lga olinishi uchun real harakat qilarmidi?
Bu tashkilotlar ushbu hujum haqida oldindan ma’lumotga ega bo‘lib, shunga qaramay, uning sodir bo‘lishiga yo‘l qo‘yganlari, ularning o‘z maqsadlariga qanday xizmat qilishlarini ko‘rsatadi.
Ularning ish uslubi quyidagicha:
- Xavf haqida ogohlantirish berish;
- Bir necha politsiyani tayinlash (ular o‘zini ham himoya qila olmaydi);
- Xavorejni nazorat ostida ushlab, uning nishonga yetib borishiga yo‘l ochish.
Xavf haqida ogohlantirish va bir necha politsiyani joylashtirish faqat o‘zlarini oqlash uchun qilingan siyosiy harakat, lekin hech kim bunga ishonmaydi. Pokiston tashkilotlari tushunishi kerakki, bu usullar endi ishlamaydi.
Hujumdan ikki kun o‘tib, Xaybar-Paxtunxah terrorizmga qarshi kurash idorasi (CTD) jamoatchilikka xavorejni ko‘rsatadigan surat bilan xabar e’lon qilib, “Kimda-kim ushbu shaxsning ismi, otasining ismi va manzili haqida aniq ma’lumot bersa, unga 500 ming rupiy mukofot beriladi va uning ismi maxfiy saqlanadi”, deb elon qildi.
Bu idoraning (ISI nazorati ostida bo‘lgan) bunday mas’uliyatsiz va norasmiy munosabati Pokistonda mashhur diniy va siyosiy shaxslarning o‘ldirilishiga qanday yondashilishini ko‘rsatdi.
Pokistonda xavfsizlik bilan bog‘liq har qanday hodisa sodir bo‘lsa va rasmiylar javob bera olmasa, darhol boshqalarni ayblash yo‘lini tanlaydilar.
Bu hodisadan so‘ng ham Pokiston armiyasiga aloqador Twitter sahifalari bir vaqtning o‘zida “hujumchi afg‘on edi” deb yozishni boshladi va bu hodisani afg‘on muhojirlariga bog‘lab, so‘ngra aybni Afg‘oniston hukumatiga yuklashdi.
Pokistonning mashhur telekanallari ham Mavlana Hamedul Haqning o‘ldirilishi haqida xabar berayotganda, “U ayollar ta’limini qo‘llab-quvvatlardi” degan jumlani qo‘shib, uning o‘limini Afg‘oniston davlatiga bog‘lashga harakat qilishdi.
Bu hodisadan keyin Mavlana Hamedul Haqning do‘stlari, shogirdlari va oilasi ijtimoiy tarmoqlarda video e’lon qilib, Pokiston tashkilotlarini bilvosita qattiq tanqid qilishdi.
Shuningdek, Mavlana Hamedul Haqning otasi, Mavlana Samiul Haq rahimahulloh ham 2018-yilda juda shubhali va sirli tarzda shahid qilingan edi. Bu hodisa Pokistonning eng xavfsiz hududi hisoblangan Bahria Town, Ravalpindi shahrida sodir bo‘lgan, bu joyda Pokiston armiyasining markaziy shtabi ham joylashgan.
Mavlana Samiul Haq o‘sha vaqtda Pokiston sud qarorlariga, xususan, Osiya Bibi ismli ayolning ozod qilinishiga qarshi keskin chiqish qilgan va ushbu qarorga qarshi tinch namoyishda qatnashmoqchi edi.
O‘sha kuni kechasi, u xonasida pichoq bilan o‘ldirildi, holbuki, bu hudud kuzatuv kameralariga to‘la edi. Oradan olti yil o‘tibdi, ammo hanuzgacha bu qotillik haqida hech qanday ma’lumot e’lon qilinmadi va bu ish yuzlab boshqa ishlar singari Pokiston tashkilotlarining javonsiz qolgan hujjatlari orasida chang bosib qoldi.
Pokiston razvedka tashkilotlari Mavlana Hamedul Haqning shahid bo‘lishi masalasida ham xuddi shu yo‘lni tanlaydi. Dastlab, oilasiga ishonch berishadi, keyin tergovni cho‘zishadi va oxir-oqibat bu ish ham unut bo‘ladi.
Biroq, bu safar diniy doiralar bu masalani shunchaki qo‘yib yubormasligi ehtimoli bor. Ushbu hujumga javoban, Mavlana Fazlur Rahmon shunday dedi:
“Bu hujum mening uyim va madrasaimga qilingan hujumdir. Biz uzoq vaqtdan beri Xaybar-Paxtunxahda xavfsizlik masalasida ogohlantirish berib kelmoqdamiz, lekin hukumat jim qoldi va xavfsizlik tashkilotlarining harakati savol ostida.”
To‘rt kun o‘tib, Haqqoniya madrasasi kuchli bayonot chiqardi va unda Mavlana Hamedul Haqning o‘ldirilishi bo‘yicha olib borilayotgan tergov jarayoniga shubha bildirildi hamda ushbu voqeani o‘rganish uchun qo‘shma tergov guruhi (JIT) tuzilishini talab qildi.
Bayonotda shuningdek, Mavlana Samiul Haqning qotilligi hamon ochilmaganini eslatib, agar hukumat Mavlana Hamedul Haqning o‘ldirilishi ham unutiladi deb o‘ylasa, bu katta xato bo‘lishini bildirdi.
