Kecha Xitoyning Afg‘oniston bo‘yicha maxsus vakili “Yu Xyao Yong” o‘z bayonotida shuni ta’kidladi-ki, Afg‘onistonda taxminan 20 qurolli yoki ekstremistik guruh faoliyat yuritadi va ular Xitoy uchun xavfsizlik tahdidini yuzaga keltiradi.
Xitoy vakilining bu bayonoti uning Pokistonga qilgan safari davomida aytilgan. Ingliz tilidagi “Express Tribune” gazetasi xabariga ko‘ra, Yu Xyao Yong dushanba kuni Islomobodga tashrif buyurib, Pokiston rasmiylari bilan uchrashgan. Bu uchrashuvda Pokiston hukumati guyo Afg‘onistonning mintaqaviy tinchlikka qanday xavf tug‘dirayotgani haqida hujjatlarni Xitoy vakiliga taqdim qilgan.
Agar Xitoy vakilining bu bayonoti chuqur tahlil qilinsa, shuni anglash mumkinki, bu Xitoyning rasmiy pozitsiyasi emas, balki Pokiston hukumati va uning idoralari tomonidan noto‘g‘ri ma’lumot va soxtalashtirilgan dalillar asosida taqdim etilgan xabarlarga ko‘ra vakilning shaxsiy mulohazalaridir.
Hozir aniq bo‘lib turibdiki, Pokiston bu Afg‘onistonga qarshi propagandistik kampaniya orqali o‘z maqsadlarini amalga oshirishga intilmoqda. Bu maqsadlardan biri Xitoyning qo‘llab-quvvatlashini qo‘lga kiritishdir. Boshqa tomondan, Balujistonda davom etayotgan qurolli mojarolar natijasida Xitoyning Pokistondagi iqtisodiy loyihalari xavf ostida qoldi va Pokiston armiyasi Xitoy fuqarolarining xavfsizligini ta’minlay olmadi.
Bu muvaffaqiyatsiz vaziyat fonida, Xitoy rasmiylari o‘z fuqarolarining xavfsizligini ta’minlash uchun Pokistonga xavfsizlik kuchlarini joylashtirishni talab qildilar. Agar Xitoy harbiylari Pokistonga joylashtirilsa, bu Pokiston armiyasining obro‘siga jiddiy zarar yetkazadi.
Shuning uchun Pokiston Xitoyni ishontirishga harakat qilmoqda-ki, bu muammolar barchasi Afg‘oniston tomonidan kelmoqda. Shuning uchun u vaqti-vaqti bilan Xitoyga, Birlashgan Millatlar Tashkilotiga va AQShga asossiz hisobotlar taqdim qilmoqda.
Pokistonning Afg‘oniston va uning Xitoy bilan bog‘liq da’volari asossizdir, chunki Balujistondagi hozirgi inqiroz Pokistonning ichki siyosatlari natijasidir. Baluj millatchilik harakati taxminan 20 yil oldin boshlangan, amalda esa Tolibon hukumati uch yil avval hokimiyatga kelgan.
Shuningdek, Pokiston hozirgacha o‘z da’volarini tasdiqlovchi biror-bir ishonchli dalil taqdim qilmagan. Na Pokiston va na Xitoy Afg‘oniston hududi Xitoy manfaatlariga qarshi ishlatilganini isbotlovchi hujjatni ko‘rsatdi.
Agar Xitoy Pokistonning Afg‘oniston haqidagi asossiz da’volariga quloq solsa, bu Xitoyning tashqi siyosatiga zarar yetkazadi. Chunki Pokiston o‘zining Afg‘onistondagi vositachilik urushida Xitoyning qo‘llab-quvvatlashini olishga harakat qilmoqda. Bu esa Xitoyning betaraflik pozitsiyasiga putur yetkazadi.
Xitoy Afg‘oniston bo‘yicha o‘z pozitsiyasini mustaqil belgilashi va Pokistonning da’volariga suyanmasligi kerak. Pokiston va Afg‘oniston o‘rtasidagi ziddiyatli munosabatlar va kundalik propagandalar bu ikki davlat o‘rtasidagi chuqur ishonchsizlikni ko‘rsatadi. Shu sababli, Xitoy Afg‘oniston haqida har qanday da’volarni mustaqil manbalar orqali tekshirishi yoki Afg‘oniston bilan bevosita diplomatik aloqalarni kuchaytirib, to‘g‘ridan-to‘g‘ri muloqot qilishi lozim.
Xitoy rasmiylari anglashlari kerak-ki, Pokiston 11-sentabr voqealaridan so‘ng o‘z iqtisodiy manfaatlari yo‘lida o‘zini AQShning urushlari uchun ijaraga berdi. AQSh Afg‘onistonda mag‘lubiyatga uchrab, bu mamlakatni tark etganidan so‘ng, endi Pokiston iqtisodiy tanazzuldan chiqish uchun Xitoyni vositachilik urushiga jalb qilishga urinmoqda.
Xitoy rasmiylari Pokiston tomonidan taqdim etilgan asossiz ma’lumotlarga asoslanib, haqiqatdan yiroq bayonotlar yoki da’volar qilmasliklari kerak. Bu har bir tomonning manfaatiga mos keladi.
